การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์...             

          ผู้เรียนจะได้เรียนรู้เรื่อง อวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกาย ธรรมชาติของการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์  ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโต  ความสัมพันธ์เชื่อมโยงในการทำงานของระบบต่าง ๆ ของร่างกาย รวมถึงวิธีปฏิบัติตนเพื่อให้เจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่สมวัย

ธรรมชาติของการเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ เด็กจะค่อยๆ มีการเปลี่ยนแปลงทางขนาด และเห็นได้ชัดคือ ทางด้านร่างกายและสติปัญญา เช่น ฟันแท้ขึ้นแทนฟันน้ำนม การมีขนเกิดขึ้นตามอวัยวะเพศและรักแร้ของวัยรุ่น การมีหนวดเครา การหลั่งอสุจิในผู้ชาย การมีทรวดทรงและประจำเดือนในผู้หญิง การปรับปรุงบุคลิกภาพใหม่ๆ และการพัฒนาความสามารถทางความคิดที่จะแก้ปัญหาต่าง ๆ ได้ดีขึ้น

          ปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญเติบโต ได้แก่ พันธุกรรม เด็กที่มีพ่อแม่ตัวสูงก็จะสูงเหมือนพ่อแม่ การอบรมเลี้ยงดู ครอบครัวที่มีการอบรมเลี้ยงดูอย่างดี มีความเข้าอกเข้าใจในตัวเด็ก ก็จะทำให้เด็กสามารถเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีความพร้อม และมีวุฒิภาวะที่เหมาะสมในการดำรงชีวิตต่อไป  สิ่งแวดล้อม หากเราต้องอยู่ในสภาพสังคมที่ไม่เหมาะสมหรืออยู่ในครอบครัวที่แตกแยกก็ย่อมที่จะทำให้การเจริญเติบโตและพัฒนาการทางด้านต่าง ๆ ไม่สามารถดำเนินไปตามขั้นตอนที่ควรจะเป็นได้ อาหาร ถ้าหากเด็กๆอยากมีการเจริญเติบโตเป็นปกติ ควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่และสมดุลให้เป็นนิสัย ไม่กินมากจนทำให้อ้วนเพราะอาจส่งผลให้เป็นโรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูงและความดันโลหิตสูงได้ การออกกำลังกาย เป็นตัวช่วยสำคัญที่จะทำให้เด็กๆ มีการเจริญเติบโตที่เป็นไปตามปกติ และมีประโยชน์โดยตรงกับการพัฒนาของกระดูกและกล้ามเนื้อ การพักผ่อน ทำให้ร่างกายของเรามีความกระตือรือร้นและมีพลังงานในการเรียนและการดำเนินชีวิต สมองฉับไว สดชื่นแจ่มใส อารมณ์ดีและมีสมาธิ ซึ่งการนอนหลับเป็นการพักผ่อนที่ดีที่สุด

          การทำงานของระบบต่างๆ ของร่างกาย ได้แก่ ระบบย่อยอาหาร ทำหน้าที่ย่อยและดูดซึมอาหาร  ระบบขับถ่าย ทำหน้าที่ในการกำจัดของเสียจากร่างกาย และควบคุมปริมาณน้ำในร่างกายให้สมบูรณ์ การดูแลรักษาระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่าย เราควรเคี้ยวอาหารให้ละเอียด รับประทานอาหารที่มีกากใยและควรดื่มน้ำให้มาก ไม่กลั้นปัสสาวะไว้นานๆ ระบบสืบพันธุ์ ทำหน้าที่เกี่ยวกับการสืบลูกหลานต่อๆ กันไป เพื่อดำรงเผ่าพันธุ์เอาไว้ เราควรอาบน้ำอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง และใช้สบู่ฟองชำระล้างร่างกายและอวัยวะสืบพันธุ์ให้สะอาด ระบบไหลเวียนโลหิต ทำหน้าที่สูบฉีดและลำเลียงเลือดไปยังปอดและส่วนต่างๆ ของร่างกาย เมื่อเรารู้สึกว่าเหนื่อย อ่อนเพลียง่าย และเจ็บหน้าอกมีอาการเช่นนี้อยู่นาน ควรไปพบแพทย์เพราะหัวใจอาจผิดปกติได้ ระบบหายใจ ทำหน้าที่เกี่ยวกับการหายใจ เราควรอยู่ในที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์ พยายามหลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีมลพิษทางอากาศ ระบบประสาท ทำหน้าที่รวบรวม ขนส่ง และประมวลข้อมูลจากสมอง ไขสันหลังและเส้นประสาท เราควรพักผ่อนให้พอเพียง ไม่เคร่งเครียดหรือกังวลมากเกินไป ควรหลีกเลี่ยงจากสถานการณ์ที่ทำให้ไม่สบายใจ ระบบต่อมไร้ท่อ ทำหน้าที่ติดต่อสื่อสารภายในร่างกายโดยอาศัยฮอร์โมน เราควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่ก่อให้เกิดความเครียด

 

          วิธีปฏิบัติตนให้เจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่สมวัย ข้อแนะนำของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เด็กๆ ควรรับประทานอาหารมื้อหลักให้ครบ 3 มื้อและครบ 5 หมู่ในแต่ละวัน อาหารมื้อเช้าเป็นมื้อที่สำคัญของเด็กวัยเรียน เพราะสมองต้องใช้พลังงานในการเรียนรู้ตลอดทั้งวัน  ดื่มนมวันละ 1-2 แก้วเป็นประจำ ซึ่งนมมีคุณค่าทางโภชนาการสูง และควรออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาอย่างต่อเนื่อง จะทำให้ร่างกายของเราแข็งแรงไม่เจ็บป่วยบ่อย

แหล่งข้อมูล กระทรวงสาธารณสุข